Vào tháng 7/2022, một hộ dân đã mua thửa đất nông nghiệp thông qua hợp đồng viết tay có xác nhận của trưởng thôn. Thửa đất này chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) nhưng đã được Văn phòng Đăng ký đất đai huyện và UBND xã xác nhận là đất trồng cây lâu năm bằng bản vẽ trích lục năm 2022. Gia đình hiện vẫn canh tác ổn định trên đất.
Chủ cũ của thửa đất cũng đã được xác nhận nguồn gốc đất khai hoang từ năm 2001 và đất không có tranh chấp, không thuộc diện quy hoạch. Vấn đề được người dân đặt ra là liệu trường hợp này có thể đăng ký cấp sổ đỏ hay không?
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, pháp luật hiện hành cho phép cấp sổ đỏ với trường hợp đã chuyển quyền sử dụng đất nhưng chưa hoàn thành thủ tục chuyển nhượng đúng quy định. Quy định này được thể hiện chi tiết tại mục XI, nội dung C, phần V của Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định số 151/2025 của Chính phủ.
Cụ thể, những trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất không đúng quy định pháp luật nhưng có chữ ký giữa các bên, chưa được cấp sổ đỏ trước ngày 1/8/2024, thì phải có giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 137 của Luật Đất đai.
Điều 137 nêu rõ các trường hợp được cấp sổ đỏ gồm:
- Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định, có giấy tờ như văn bản quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền cấp, di chúc, giấy chứng nhận tạm thời… lập trước ngày 15/10/1993.
- Trường hợp có quyết định giao đất của nông, lâm trường quốc doanh trước ngày 1/7/2004.
- Người thừa kế, nhận tặng cho, hoặc thanh lý nhà gắn liền với đất.
- Người có giấy tờ về việc Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo đúng quy định từ 15/10/1993 đến khi Luật mới có hiệu lực.
- Người có giấy tờ hợp lệ nhưng ghi tên người khác, kèm theo văn bản chuyển nhượng chưa hoàn tất thủ tục trước ngày luật có hiệu lực.
- Người sử dụng đất theo bản án, quyết định của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền đã được thi hành.
- Các trường hợp giấy tờ gốc bị thất lạc nhưng có bản sao và được UBND cấp xã xác nhận đất ổn định, không tranh chấp.
Như vậy, với trường hợp mua đất bằng giấy tay, nếu đáp ứng một trong các điều kiện trên và đủ giấy tờ theo quy định tại Điều 137, hộ dân vẫn có thể được cấp sổ đỏ. Bộ Tài nguyên và Môi trường khuyến nghị người dân cần nghiên cứu kỹ và thực hiện theo đúng quy định pháp luật hiện hành để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
