Luật Đất đai 2024 đưa ra nhiều quy định chặt chẽ nhằm tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai. Cụ thể, Điều 11 của luật đã chỉ rõ 11 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực này.
11 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực đất đai:
- Lấn chiếm, hủy hoại đất đai.
- Vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai.
- Xâm phạm chính sách đất đai dành cho đồng bào dân tộc thiểu số.
- Lạm dụng chức vụ, quyền hạn để sai phạm trong quản lý đất đai.
- Cố tình không cung cấp hoặc cung cấp thông tin đất đai sai lệch, không đúng thời hạn pháp luật quy định.
- Không xử lý, không ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.
- Thực hiện sai quy định về quyền sử dụng đất.
- Sử dụng đất hoặc giao dịch quyền sử dụng đất mà không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.
- Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.
- Cản trở việc sử dụng đất hợp pháp của người khác.
- Phân biệt đối xử giới tính trong quản lý, sử dụng đất đai.
8 trường hợp bị thu hồi đất do vi phạm pháp luật (Điều 81, khoản 6 – Luật Đất đai 2024):
- Sử dụng đất sai mục đích sau khi đã bị xử phạt nhưng vẫn tiếp tục vi phạm.
- Hủy hoại đất mặc dù đã bị xử phạt hành chính nhưng vẫn tiếp tục tái phạm.
- Được giao hoặc cho thuê đất sai đối tượng hoặc sai thẩm quyền.
- Nhận chuyển nhượng, tặng cho đất từ người không có quyền giao dịch đất theo luật định.
- Đất do Nhà nước giao quản lý nhưng bị lấn chiếm, sử dụng trái phép.
- Không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
- Đất không được sử dụng liên tục trong thời gian từ 12 đến 24 tháng tùy loại đất và đã bị phạt nhưng không khắc phục.
- Không sử dụng đất đầu tư dự án trong vòng 12 tháng kể từ khi giao đất hoặc chậm tiến độ so với kế hoạch 24 tháng trở lên mà không cải thiện, sẽ bị thu hồi không bồi thường.
Quy trình thu hồi đất do vi phạm nghĩa vụ tài chính được quy định tại Phụ lục I, mục I phần II kèm theo Nghị định 151/2025 của Chính phủ như sau:
- Cơ quan xử phạt hoặc cơ quan thanh tra, kiểm tra gửi kiến nghị hoặc kết luận đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc cấp xã nơi có đất cần thu hồi.
- Trong vòng 15 ngày kể từ khi nhận kiến nghị, cơ quan quản lý đất đai lập hồ sơ thu hồi đất trình Chủ tịch UBND cùng cấp.
- Trong vòng 5 ngày kể từ khi nhận hồ sơ, Chủ tịch UBND ra thông báo thu hồi đất.
- Trong 10 ngày kể từ khi kết thúc thời gian thông báo, Chủ tịch UBND ban hành quyết định thu hồi đất và tổ chức thực hiện.
- Nếu người sử dụng đất không hợp tác, cơ quan chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế thu hồi đất.
Những quy định mới này cho thấy nỗ lực quản lý và sử dụng đất đai minh bạch, công bằng nhằm tăng cường hiệu quả sử dụng đất và thu hút đầu tư có trách nhiệm tại các địa phương như Bắc Ninh.
