Ngày 20/8, Tạp chí điện tử VietTimes phối hợp với Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức hội thảo chuyên đề với chủ đề “Hoàn thiện pháp luật đất đai – Tạo động lực phát triển trong kỷ nguyên số”.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hiệp – Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) – nhấn mạnh rằng thủ tục giải phóng mặt bằng hiện nay vẫn còn quá phức tạp và mang tính hình thức, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ của nhiều dự án.
Ông Hiệp dẫn chứng một dự án tại Phú Thọ, mất đến 14 năm từ khi có quyết định chủ trương đầu tư đến khi triển khai và vẫn chưa hoàn tất khâu giải phóng mặt bằng. Theo ông, quy trình hiện nay bao gồm các bước như thông báo, niêm yết, cưỡng chế, kiểm đếm… được lặp lại nhiều lần, mỗi vòng có thể kéo dài đến một năm. Điều này khiến các doanh nghiệp mất đi cơ hội, trong khi vốn đầu tư bị chôn lâu dài.
Bên cạnh đó, ông Hiệp cũng chỉ ra bất cập về giá đất – một yếu tố then chốt quyết định hiệu quả đầu tư. Ông nêu ví dụ về một dự án tại Hà Nội, trong đó doanh nghiệp được quyết định giao đất ba lần, mỗi lần giá đất lại tăng khoảng 20% so với lần trước. Tình trạng giá đất không ổn định khiến chi phí tăng đột biến và doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong cân đối tài chính.
Một vấn đề khác là việc khấu trừ chi phí đầu tư hạ tầng vào tiền sử dụng đất. Mặc dù pháp luật đã quy định doanh nghiệp được phép trừ khoản này, nhưng trên thực tế nhiều địa phương lo ngại thiếu hướng dẫn cụ thể nên không dám áp dụng, dẫn đến thiệt thòi cho nhà đầu tư.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường – cho rằng Luật Đất đai cần phân định rõ giữa quy hoạch dài hạn (10-15 năm) và kế hoạch sử dụng đất ngắn hạn. Việc này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Liên quan đến Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2024, ông Võ Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai – cho biết, Luật mới mặc dù đã có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 nhưng vẫn cần sửa đổi gấp do bộc lộ nhiều bất cập khi áp dụng vào thực tiễn.
Nguyên nhân chính của việc sửa đổi nhanh chóng này là do những biến đổi nhanh của thực tế, đòi hỏi Luật phải thể chế hóa các nghị quyết mới của Đảng như Nghị quyết 18, 66, 68 và 69. Bên cạnh đó, sự thay đổi mô hình chính quyền địa phương hai cấp cũng dẫn đến yêu cầu điều chỉnh quy định pháp lý phù hợp hơn với tình hình mới.
Ông Tuấn khẳng định Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực hoàn thiện Dự thảo, dự kiến trình Quốc hội xem xét trong kỳ họp tháng 10 tới. Mục tiêu là đơn giản hóa thủ tục, tạo ra khuôn khổ pháp lý linh hoạt, minh bạch nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
