Bộ Tài chính đang lấy ý kiến cho dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN), với đề xuất thu thuế 20% trên lợi nhuận từ chuyển nhượng bất động sản. Theo đó, thu nhập tính thuế được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các chi phí hợp lý liên quan.
Trong trường hợp không xác định được giá mua và chi phí, thuế sẽ được tính dựa trên giá bán nhân với thuế suất theo thời gian nắm giữ tài sản kể từ khi có quyền sở hữu. Điều này khiến nhiều chuyên gia và nhà đầu tư lo ngại sẽ gây ra những hậu quả không mong muốn.
Bà Vũ Châm (TP.HCM) chia sẻ rằng việc áp dụng cách tính theo phần chênh lệch lợi nhuận là quá phức tạp trong bối cảnh thiếu cơ sở dữ liệu minh bạch về giá mua và chi phí, dễ dẫn đến tranh chấp giữa người nộp và cơ quan thuế. Bà đề xuất tiếp tục giữ thuế suất 2% trên giá bán như hiện hành để đảm bảo sự đơn giản và rõ ràng.
Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển cảnh báo rằng mức thuế 20% là quá cao đối với cá nhân, nhất là trong khi họ không được khấu trừ thuế nếu lỗ. Ông cho rằng dự thảo dường như muốn hạn chế các giao dịch ngắn hạn nhưng cách tiếp cận như vậy là thiếu thực tế, bởi giao dịch ngắn hạn chính là yếu tố cấu thành nên một thị trường bất động sản phát triển.
So sánh với thị trường chứng khoán, ông Hiển lập luận rằng sự linh hoạt trong mua bán, dù ngắn hay dài hạn, đều là một phần tất yếu của thị trường hiện đại. Việc áp dụng thuế cao có thể dẫn đến sự méo mó thị trường bất động sản và ảnh hưởng đến quá trình phát triển bền vững.
Ông Võ Hồng Thắng – Phó Tổng Giám đốc DKRA Group – cũng đồng quan điểm, nhấn mạnh rằng việc áp thuế dựa theo thời gian nắm giữ là chưa hợp lý. Trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn đang phục hồi với nhiều thách thức, chính sách thuế cần linh hoạt hơn để không gây thêm áp lực và làm gián đoạn chuỗi cung cầu.
TS Châu Đình Linh (Đại học Ngân hàng TP.HCM) cho rằng nếu áp mức thuế 20% ngay từ lần chuyển nhượng đầu tiên, người có nhu cầu nhà ở thực sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp. Đồng thời, mọi thay đổi trong chính sách thuế cần được cân nhắc kỹ càng trong bối cảnh thị trường còn nhiều bất ổn.
Bà Giang Huỳnh (Savills TP.HCM) nhấn mạnh một yếu tố then chốt để thực hiện chính sách thuế mới là phải có hệ thống cơ sở dữ liệu đầy đủ, chính xác và minh bạch. Hiện nay, thị trường vẫn đang phụ thuộc nhiều vào khai báo trong hợp đồng, giá trị giao dịch thực tế có thể cao hơn nhiều so với giấy tờ.
Bà cũng lưu ý hai khó khăn lớn nếu áp thuế cao: một là thanh khoản thị trường bị ảnh hưởng do quy trình trở nên phức tạp; hai là người bán có thể chuyển gánh nặng thuế sang người mua, làm tăng giá nhà và khiến người mua ở thực gặp khó khăn hơn trong tiếp cận sản phẩm.
Do đó, các chuyên gia đề xuất Bộ Tài chính cần xem xét lại phương án thu thuế theo lãi chuyển nhượng bất động sản, đảm bảo chính sách vừa công bằng, minh bạch, vừa thúc đẩy thị trường phát triển ổn định. Đồng thời, việc giải quyết nút thắt về nguồn cung và các chi phí đầu vào vẫn là chìa khóa để đưa giá nhà về mức hợp lý hơn cho người dân.
