Theo báo cáo từ Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), mặc dù nguồn cung căn hộ tại Hà Nội có dấu hiệu phục hồi trong năm 2024 với khoảng 30.000 căn hộ mở bán mới – mức cao nhất trong 5 năm qua, nhưng thực tế vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu nhà ở. Các căn hộ giá rẻ và hợp túi tiền ngày càng khan hiếm, đặc biệt là trong phân khúc dưới 60 triệu đồng/m2.
Thị trường hiện nay ghi nhận tới 60% căn hộ mới có giá trên 80 triệu đồng/m2, trong đó không ít dự án có căn hộ trên 100 triệu đồng/m2. Giá sơ cấp trung bình tại Hà Nội đạt đến 91 triệu đồng/m2, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, các căn hộ giá dưới 2 tỷ đồng gần như không còn xuất hiện trên thị trường sơ cấp.
Theo VARS, ngay cả những người trẻ có thu nhập khá, khoảng 40-50 triệu đồng/tháng, cũng ngần ngại mua nhà nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình. Áp lực trả nợ, đặc biệt là lãi suất thả nổi tăng sau thời gian ưu đãi, khiến họ lo ngại rơi vào bẫy tài chính dài hạn.
Bà Đỗ Thu Hằng – Giám đốc Cấp cao bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn Savills Hà Nội – cho biết, với thu nhập trung bình của một hộ gia đình tại Hà Nội khoảng 250 triệu đồng/năm, nhưng căn hộ tầm trung hiện có giá khoảng 4 tỷ đồng, người dân cần tới 18 năm tiết kiệm không chi tiêu gì mới đủ tiền mua nhà. Trong khi đó, thu nhập chỉ tăng 6% mỗi năm, thì giá nhà lại tăng từ 17-20%/năm. Sự mất cân đối này ngày càng phức tạp.
Ông Nguyễn Văn Đính – Chủ tịch VARS – nhận định, giá căn hộ vẫn còn xu hướng tăng do chi phí đầu vào cao và kỳ vọng lợi nhuận từ nhà đầu tư lớn. Một số nhà đầu tư chưa chịu áp lực về tài chính hoặc vay vốn, dẫn tới tình trạng giá bán khó giảm trong ngắn hạn.
Điều này không chỉ tạo thêm gánh nặng cho người dân, mà còn tiềm ẩn rủi ro cho sự ổn định của thị trường và xã hội. Người trẻ ngày càng mất động lực tiết kiệm để mua nhà, dẫn tới xu hướng tiêu dùng hiện tại, hạn chế kết hôn hoặc sinh con. Một số khác thậm chí chọn “nằm thẳng” – từ bỏ ước mơ sở hữu nhà với lý do chi phí sống ngày càng đắt đỏ và bất bình đẳng xã hội gia tăng.
Trong bối cảnh Việt Nam đang cần nguồn lực lao động trẻ, năng động để phát triển kinh tế-xã hội, việc người trẻ mất phương hướng tài chính là vấn đề đáng báo động. Đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho các nhà hoạch định chính sách về phát triển nhà ở bền vững, phù hợp thu nhập thực của người dân.
